2024-03-29T17:56:05Z
https://eghtesad.sndu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=109
فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار
فصلنامه اقتصاد دفاع
2538-2454
2538-2454
1395
1
1
مفهوم اقتصاد دفاع و برخی ویژگیهای متمایز آن
حسین
درّی نوگورانی
اقتصاد دفاع ـ که با اقتصاد دفاعی متمایز است ـ متضمن کاربرد ابزارهای تحلیلی (تکنیکها)، قاعدهها، نظریهها، دادهها و روش تحلیل و استدلال اقتصادی برای تحلیل عالمانه مسائل دفاعی و مرتبط با دفاع / امنیت ملی (به معنای جامع آن شامل هر دو جنبه سلبی و ایجابی) و حل و فصل منازعه میباشد. بنابراین، اقتصاد دفاع بررسی و تحلیل اقتصادی دفاع و مسائل مرتبط با آن را در سطح ملی، منطقهای و بینالمللی، در کلیه مقاطع جنگی و غیر آن، در سطوح خرد و کلان و با ابزارهای سخت و نرم بر عهده دارد. اصطلاح «اقتصاد دفاع»، عامتر از اقتصاد بخش دفاع است و در تحقیق حاضر، نسبت آن با اصطلاحاتی از قبیل اقتصاد امنیت ملی، اقتصاد صلح و اقتصاد مقاومتی تبیین شده است. متخصص اقتصاد دفاع تلاش میکند نحوه دستیابی بهینه (اقتصادی) به اهداف، انجام وظایف و اجرای مأموریتهای دفاعی ـ امنیتی تعیینشده توسط مراجع ذیصلاح را تحلیل و پیشنهاد کند و به عبارتی، نحوه اداره بهینه امور دفاعی و امنیت ملی را با تحلیلی اقتصادی فرا راه تصمیمگیرندگان بگذارد. در این میان، اگرچه ملاحظات اقتصادی نیز ممکن است در تعیین اهداف و وظایف و مأموریتهای دفاعی و امنیت ملی توسط تصمیمگیرندگان و سرانجام فرماندهی معظم کل قوا مورد توجه قرار گیرد، اما در مجموع، تصمیم دفاعی ـ امنیتی لزوماً تصمیمی اقتصادی نیست.
اقتصاد دفاع
اقتصاد امنیت ملی
اقتصاد دفاع و امنیت
اقتصاد بخش دفاع
اقتصاد صلح
اقتصاد نظامی
دفاع اقتصادی
اقتصاد مقاومتی
2016
12
20
1
40
https://eghtesad.sndu.ac.ir/article_502_385218d54949636cc97cb23af181ca47.pdf
فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار
فصلنامه اقتصاد دفاع
2538-2454
2538-2454
1395
1
1
بررسی علل نوسانات ارزی، تبیین نظام ارزی و راهکارهای مناسب جهت مدیریت منابع و مصارف ارزی (با تأکید بر شرایط تحریمهای اقتصادی ایران)
حسن
توکلیان
حسین
توکلیان
در این پژوهش به بررسی علل نوسانات ارزی اقتصاد ایران (برای دوره 92-1352 با تأکید بر دوره) بهصورت الگوهای کوتاهمدت و بلندمدت و با استفاده از مدلهای خود رگرسیون با وقفههای توزیعی (ARDL)[i] و خود رگرسیون برداری (VAR)[ii] پرداخته شده است. نتایج حاکی از آن بود که تنها تحریمهای اقتصادی (عامل بیرونی) عامل نوسانات ارزی نبوده است بلکه عوامل اقتصادی نظیر تورم (مخصوصاً تورم انباشته شده در سالهای قبل از اعمال تحریمها)، صادرات نفتی، کسری بودجه و سیاستهای پولی بر نرخ ارز حقیقی تأثیر داشته است. همچنین این تحقیق، نظام ارزی شناور مدیریتشده را به همراه رعایت الزامات این نظام ارزی و راهکارهایی برای تسهیل و افزایش صادرات و مدیریت مصارف ارزی برای دوره تحریم پیشنهاد داده است
Vector Autoregressive
نرخ ارز
نظام ارزی
تحریمهای اقتصادی
صادرات
واردات
2016
12
20
41
73
https://eghtesad.sndu.ac.ir/article_503_73cee88fb7b483c4a48533bee116c927.pdf
فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار
فصلنامه اقتصاد دفاع
2538-2454
2538-2454
1395
1
1
مکانیزم اثرگذاری تحریم بر بازار ارز و اقتصاد ملی و راهکارهای حصول به اقتصاد مقاومتی
مسعود
باغستانی میبدی
عباس
معمار نژاد
اقتصاد ایران در دهههای اخیر با فراز و نشیبهای مختلفی مواجه بوده که برخی از آنها مثل وابستگی به نفت، تورم و بیکاری بالا حالت مزمن پیدا کردهاند. علاوه بر موارد مذکور، سهم بالای محصولات نفتی در صادرات، کم عمق بودن بازار مالی و اتکای زیاد به منابع بانکی از جمله مشکلات اقتصاد کشور محسوب میشوند. این ویژگیها موجب شده که اقتصاد کشور بویژه در مقابل شوکهای خارجی آسیبپذیری بالایی داشته باشد. یکی از مهمترین حوزههای تاثیرپذیر از تحریمها که هم از بخشهای مختلف اقتصادی کشور تاثیر پذیرفته و هم بر بسیاری از بخشهای اقتصادی کشور تاثیر گذاشته است، بازار ارز است. سؤال این است که اثر تحریمهای بینالمللی بر بازار ارز کشور در سالهای 1390 و 1391 چگونه بوده است. این تحقیق به طور مشخص به دنبال اثرات تحریمهای اخیر بر بازار ارز و همچنین تاثیرات نوسانات ارزی ناشی از تحریم بر بخشها و برخی از متغیرهای اقتصادی است تا از این طریق با شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید بازار ارز و سایر بخشهای متاثر از بازار ارز، راهکارهای مورد نظر که تامین کننده شرایط لازم به منظور تشکیل یک اقتصاد مقاومتی است، ارائه گردد.
تحریم
ارز
اقتصاد مقاومتی
تجارت خارجی
2016
12
20
73
91
https://eghtesad.sndu.ac.ir/article_504_0e0b643ba7998e665e91edb17d7ed9db.pdf
فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار
فصلنامه اقتصاد دفاع
2538-2454
2538-2454
1395
1
1
سهم انرژیهای نو در سبد انرژی و راهبردهای ارتقاء سهم آن در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی
سید میلاد
موسویان حجازی
حامد
شکوری گنجوی
از آنجایی که یکی از اصلیترین محورهای مفهوم اقتصاد مقاومتی در بیانات مقام معظم رهبری، کاهش وابستگی اقتصادی کشور به نفت و جلوگیری از سو استفادهی کشورهای غربی از این موضوع جهت ضربه زدن به منافع جمهوری اسلامی است، توسعهی انرژیهای تجدیدپذیر از مهمترین اقداماتی است که باید در دستور کار سازمانهای ذیربط قرار گیرد. در همین راستا اجرای سیاست تعرفهی تغذیه بهعنوان سیاستی حمایتی از سرمایهگذاران بخش انرژیهای نو و نیز پرکاربردترین سیاست حمایتی در سطح جهان، از سال ۱۳۹۴ در ایران عملیاتی شد. در این مقاله، پس از بررسی تطبیقی سهم انرژیهای نو در سبد انرژی ایران و دیگر کشورها، یک مدل پویاییشناسی سیستم با هدف شبیهسازی فرایند توسعهی انرژیهای نو در ایران و بررسی نقاط قوت و ضعف سیاست تعرفهی تغذیه در طول این فرایند، ارائهشده است. همچنین در این مدل، اثرات اجتماعی ناشی از مکانیزمهای مالی سیستم به طرز نوآورانهای در نظر گرفته شده است. با توجه به نتایج حاصل از شبیهسازی، به نظر میرسد که سیستم تا سال ۱۳۹۹ که هدفگذاری ۵۰۰۰ مگاواتی برنامه ششم توسعه نیز در همین سال است، رفتار نسبتاً مطلوبی از خود نشان میدهد؛ اما مدتی بعد، مکانیزمهای دیگری در سیستم غلبه یافته و یک بحران مالی را دامن خواهند زد. سه سیاست تحت سناریوهای مختلف جهت بهبود فرایند توسعه پیشنهاد و در مدل اعمال شد. نتایج نشان داد که سیاست بهینه، تعیین سالانهی عوارض برق تجدیدپذیر مبتنی بر وضعیت مالی سیستم و در دسترس بودن بودجهی توسعهی انرژیهای نو میباشد
اقتصاد مقاومتی
انرژیهای نو
پویاییشناسی سیستم
تعرفهی تغذیه
2016
12
20
91
136
https://eghtesad.sndu.ac.ir/article_505_a70d0eb19963f930dede0f4bd2b5fdd6.pdf
فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار
فصلنامه اقتصاد دفاع
2538-2454
2538-2454
1395
1
1
بررسی میزان تأثیر متغیر کلان سرمایهگذاری بر ابعاد امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
محسن
مطلبی کربکندی
محمدعلی
مطلبی کربکندی
جنگ اقتصادی آمریکا بر علیه جمهوری اسلامی ایران، اهمیت موضوع امنیت و اقتصاد را در مرکز توجه مسئولان نظام قرار داد. از جمله مهمترین مسائلی که سؤالات جدی در این زمینه ایجاد نمود بحث تأثیر و ارتباط اقتصاد با امینت ملی بود. از طرفی دیگر سرمایهگذاری در بخش اقتصاد بهعنوان خون جاری و ساری در هر نظام بهعنوان نماینده حیاتبخش اقتصاد در میان تمام متغیرهای کلان اقتصادی جایگاهی ویژه را به خود اختصاص داده است. فلذا بررسی اثر و ارتباط متغیر سرمایهگذاری بر امنیت ملی یکی از مهمترین مسائل مطرح شده است. از طرفی دیگر اخذ یک نگاه سیستماتیک بهنظام جمهوری اسلامی ایران، سؤالات جدی را در حوزه اثر و ارتباط مؤلفههای نظام ایران ایجاد کرده است. یکی از اثرات جدی در این حوزه تأثیر متغیر کلان سرمایهگذاری بر امنیت ملی میباشد. سؤال اساسی در این تحقیق بررسی میزان تأثیر متغیر کلان سرمایهگذاری بر ابعاد امنیت ملی میباشد.
جامعه آماری در این تحقیق، کلیه خبرگان، مدیران و کارشناسانی میباشند که حداقل دارای تحصیلات کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای مرتبط با اقتصاد و یا امنیت بوده و حداقل 4 سال در یکی از حوزههای اقتصاد و یا امنیت ملی سابقه فعالیت داشته باشند.
تحقیق پیش رو برحسب نوع هدف، پژوهشی کاربردی است. در این تحقیق از مطالعات کتابخانهای، پرسشنامه و مصاحبه بهمنظور گردآوری ادبیات تحقیق بهره گرفته شده است. تحقیق از لحاظ روش، توصیفی-تحلیلی میباشد. همچنین در این پژوهش از نرمافزار spss بهعنوان ابزار تحلیل دادهها استفاده شده است.
نتایج حکایت از آن دارد که متغیر کلان سرمایهگذاری در یک شبکهی ارتباطی پیچیده تأثیر به سزایی در رشد، حفظ و تغییرات ابعاد امنیت ملی دارد.
سرمایهگذاری
امنیت ملی و تحریم
2016
12
20
136
162
https://eghtesad.sndu.ac.ir/article_506_9835c5491a5a57beaaf7e0225773ffdd.pdf
فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار
فصلنامه اقتصاد دفاع
2538-2454
2538-2454
1395
1
1
نظام حقوقی مناسب حاکم بر بودجه در شرایط جنگی در ایران
ولی
رستمی
حمید
قهوه چیان
بودجه جنگ اهمیت بسیاری در کارآمدی دولت در زمان جنگ داشته و با عنایت به آشفتگیهای این حوزه و نیز جنگ احتمالی، پژوهش در این حوزه ضروری به نظر میرسد. نظام حقوقی حاکم بر بودجه جنگ، پیچیده و قائم بر منطق قواعد ثانویه حقوقی و منطق قواعد مربوط به بودجه در زمان صلح بر مبنای قواعد اولیه حقوقی شکل میگیرد. هدف این مقاله، ساماندهی و در نتیجه ارائه پیشنهاداتی بهمنظور اصلاح نظام حقوقی مطلوب بودجه در زمان جنگ میباشد. بر اساس یافتههای این تحقیق، بودجه جنگ از شمول قواعد عمومی خارج بوده اما این نافی وجود نظام حقوقی مستقل و مدون در این حوزه نیست و خروج نظام حقوقی بودجه جنگ از شمول قواعد عمومی به دلیل وجود عنصر اضطرار، ایجاد وضعیت استثنایی و دفع خطر و ضرر بزرگتر است. از مهمترین دستاوردهای این تحقیق ارائه تعریف حقوقی از مفهوم قراردادها و مخارج جنگی بوده و به نظر میرسد شناسایی مشکلات حقوقی و تنقیح و اصلاح قوانین مربوط به بودجه جنگ، قانونگذاری در موارد مسکوت و مبهم، تعیین مصادیق مشمول بودجه جنگ و تعیین بودجه لازم برای بودجه دفاعی میتواند موجب کارآمدی بیشتر در این حوزه گردد.
بودجه جنگ
اعتبارات خارج از شمول
قانون محاسبات عمومی
شرایط فوقالعاده
هزینه
2016
12
20
163
188
https://eghtesad.sndu.ac.ir/article_507_f4eae9fe05872636409a536036eae898.pdf